Het fluitenkruid (Anthiriscus sylvestris) dankt zijn naam aan het feit dat je van de holle stengel een fluitje kunt maken. De plant is een twijfelgeval qua beoordeling op de meetlat van de onkruiden in het stinzenplantenmilieu. Eind maart of begin april vormt het al flinke pollen fris groen geveerde bladeren. Met zijn groeikracht schiet het dan tere of laagblijvende stinzenplanten voorbij. Veel mensen vinden dit een minder mooie eigenschap van het fluitenkruid. Uitsteken van de vlezige wortels is het advies, plukken kan ook maar dan blijft het terugkomen. Direct na de bloei de bloemschermen plukken zorgt er voor dat de plant niet meer kan uitzaaien. Tot zover de kritische beoordeling van de plant.

Het is afhankelijk van de bodem maar bij een goede kleigrond gaat een hoogte van ruim een meter echt wel lukken. Zodra de fijne witte schermen in bloei komen is het een prachtig gezicht. Veelal wuivend in de wind licht het transparante wit mooi op in de vaak schaduwrijke stinzenparken. Ook in graslanden, langs dijken en bermen is het een veelvoorkomende inheemse soort en is daarmee karakteristiek voor het Friese landschap. Lang leve het fluitenkruid!

Onkruid, ongewenste planten tussen gekweekte gewassen zo staat het omschreven in het woordenboek van Van Dale. Hoe ongewenst zijn deze kruidachtige vegetaties in het stinzenplantenmilieu nu eigenlijk? Dat is zoeken naar de balans. Zolang de stinzenplanten elk jaar blijven opkomen, stand weten te houden en gestaag vermeerderen mogen deze gerust naast onkruid staan. Lokaal de balans in orde houden en dus blijft het opletten dat er geen invasie is van één bepaald soort onkruid die de stinzenplanten overwoekeren.    

Het stinzenplantenmilieu heeft vaak een kalkrijke bodem waarop naast de kruidenlaag een struikenlaag en een bomenlaag groeien. Deze struiken en bomen zorgen voor de juiste, schaduwrijke omstandigheden voor de stinzenplanten. In de herfst laten ze het blad vallen wat zorgt voor een mooie rulle laag van humus. Deze bodem is de basis voor een rijk bodemleven. En het is de thuisbasis voor mieren die op hun beurt weer zorgen voor de verspreiding van de zaden van de stinzenplanten. De cirkel is rond.

De kruidenlaag bestaat uit een breed scala aan inheemse planten die zich thuis voelen op dit soort plekken. Veel van deze planten hebben een positief imago, zoals het het zonnige geel van het speenkruid,  het vriendelijke paarsblauw van de hondsdraf of het felle rose van de dagkoekoeksbloem. Maar er zijn ook twijfelaars, wat bijvoorbeeld te denken van fluitekruid? En dan hebben we het nog niet gehad over de paardenbloem, laat staan over het zevenblad of de brandnetel.

In een korte reeks zoomen we in op een aantal van deze gewenste of soms minder gewenste (on)kruiden. In ieder geval zorgen ze voor een gevarieerd milieu, met kleur, geur en een bijdrage aan de biodiversiteit. Lang leve het onkruid in het stinzenplantenmilieu.

Ruim twee jaar geleden kreeg ik zaden van de winterakoniet uit de tuin van een van onze vrijwilligers. Gewoon op een mooi ‘schoon en rul’ bedje uitstrooien en dan komt het vanzelf goed was het advies. Zo gezegd, zo gedaan. Vorig jaar was er niets te zien, toch jammer. Het was wel een leuk idee om via ‘slow-growing’ aan een tapijtje winterakonieten te komen.  

Drie weken geleden kwam er ineens iets boven, en jawel, kleine winterakonieten! Heeft de vorst van de afgelopen winter de zaden tot aansporen gezet of heb ik niet goed opgelet vorig jaar? Voor de eerste bloei moet ik dus sowieso nog één en misschien nog twee jaar wachten maar het gele goud is in aantocht!

Ook de komende weken zal het zaad rijpen in de stervormige zaaddozen, het is dus echt de moeite waard om het eens op een mooi rul plekje uit te strooien. Al blijft een portie geduld nodig want de zaailingen bloeien pas na het derde jaar.

Stefien Smeding

It Fryske Gea

Winterakonieten zaaien?!

Ruim twee jaar geleden kreeg ik zaden van de winterakoniet uit de tuin van een van onze vrijwilligers. Gewoon op een mooi ‘schoon en rul’ bedje uitstrooien en dan komt het vanzelf goed was het advies. Zo gezegd, zo gedaan. Vorig jaar was er niets te zien, toch jammer. Het was wel een leuk idee om via ‘slow-growing’ aan een tapijtje winterakonieten te komen.  

Drie weken geleden kwam er ineens iets boven, en jawel, kleine winterakonieten! Heeft de vorst van de afgelopen winter de zaden tot aansporen gezet of heb ik niet goed opgelet vorig jaar? Voor de eerste bloei moet ik dus sowieso nog één en misschien nog twee jaar wachten maar het gele goud is in aantocht!

Ook de komende weken zal het zaad rijpen in de stervormige zaaddozen, het is dus echt de moeite waard om het eens op een mooi rul plekje uit te strooien. Al blijft een portie geduld nodig want de zaailingen bloeien pas na het derde jaar.

Stefien Smeding

It Fryske Gea